Sunday, February 19, 2012

CỤ MAI DẢO Ở QUẢNG NAM

“Dảo” là một giống mai nổi tiếng có xuất xứ miền nam, rất được ưa chuộng về những đặc tính quý như: hoa sai, lớn, đậm, nhiều cánh…

Thế nhưng điều ít ai biết là ngay tại Quảng Nam, vốn được mệnh danh là quê hương của “Mai đọt xanh” lại đang hiện hữu một số “cụ” mai dảo khá lớn.
Bài viết sau đây giới thiệu một cây như thế...
(Comaihoa - LeThanh)

Xưa kia, vào khoảng thập niên 30 - 40 thế kỷ trước, trên các vùng nông thôn nghèo ở Quảng Nam (như Đại Lộc, quê tôi), vào những ngày năm hết, tết đến đa phần bà con ăn tết vừa đạm bạc, vừa đậm đà với các món ăn truyền thống như nồi bánh tét, sàng bánh tổ, thùng bánh nổ… cùng với vài cành hoa cắm lọ. Chỉ những gia đình thuộc loại quyền quý cao sang lắm may ra mới trồng được cây mai đọt xanh trước nhà. Theo lời các cụ kể lại, lúc bấy giờ, chỉ có các bậc thượng lưu hàng tỉnh mới kiếm được cây mai đọt đỏ từ xứ khác về chơi tết, chủ yếu qua giao thương trao đổi hay quà tặng của quan bạn tỉnh khác mà thôi…

Từ con đường đó, cùng với cây mai đọt xanh truyền thống, hạt giống mai giảo đã âm thầm phát triển ở xứ Quảng. Cách đây mấy năm, báo chí từng đưa tin, tại Đại Lộc, đã có nhiều gia đình khấm khá lên nhờ trồng giống mai dảo chính hiệu này (mà bà con gọi bằng cái tên rất chung là mai hồng diệp, hoặc mai đọt tím), do các đặc tính quý của nó: khỏe, nhanh phát triển, hoa lớn, đậm màu… Và cũng chính con đường này, cùng với tập quán thích trồng cây mai trước nhà (hơn là trồng chậu để chơi) của người Quảng Nam đã để lại nhiều cây mai cổ giá trị, cả đọt xanh và đọt đỏ, mà ở nơi này, nơi kia ta đã từng được nghe nói đến.

Cây khi còn ở vườn trên Đại Lộc, 2008

Cây mai dảo mà tôi muốn giới thiệu sau đây là “hậu duệ” của một cây có xuất xứ từ miền Nam, tại một gia đình nông dân ở Đại Lộc mà tôi may mắn được sở hữu cách đây gần chục năm (2005). Theo lời của người chủ cũ, cây mai này có tuổi khoảng hơn 40 năm, được trồng từ hạt của một cây mai chậu. Như vậy, tính đến nay cây có khoảng hơn 50 năm tuổi.

Cây được vào chậu đã hơn 7 năm, có sức sống khá khỏe. Thế trực - nghiêng - lắc điệu đà. Chiều cao tính từ mặt chậu khoảng 2 mét. Hoành (van) gốc, tại cổ rễ khoảng 90 cm. Bộ gốc rễ nở đều, chưa khoe hết tiềm năng. Chi cành phân bổ đều đặn từ gốc lên đến ngọn, mỗi cành chính đều đã thành thục, to bằng cỡ tay cầm xe máy. Toàn bộ các cành chính đều trưởng thành từ mầm nguyên thủy, không ghép cành nào.

Hoa có đầy đủ đặc tính của giống mai dảo Thủ Đức chính hiệu: Có từ 8-12 cánh, cánh hơi dún, dày, sít, màu vàng đậm. Đặc biệt là khi hoa mới nỡ sẽ tỏa một mùi hương khá đặc trưng. Nụ hoa sắp nỡ có kích thước lớn và màu xanh đậm. Mỗi chùm có từ 8 đến hơn 10 nụ hoa.

Hoa có từ 8-12 cánh, dún, đậm...
(Ảnh hoa chụp Tết Nhâm Thìn -2012)

Do có gần 4 năm gửi vườn bạn, cây ít được uốn sửa nên chi cành hơi có xu hướng vươn lên. Tuy nhiên, khiếm khuyết này hoàn toàn có thể khắc phục được. Đến giữa năm 2011, cây mới được di chuyển từ Đại Lộc về Tam Kỳ và nhận được sự chăm chút, yêu thương của chính chủ nhân của nó. Và mãi đến mùa Tết Nhâm Thìn năm nay, sau mùa hoa rộ đầu tiên của cây, tôi mới có dịp cất công tìm hiểu nguồn gốc, đối chiếu với tài liệu về các dòng mai giảo và xác định được đây đích thị là một "Cụ Dảo" chính tông.
Xin trân trọng giới thiệu với các bạn.

Lê Thạnh - Comaihoa